تحولات عرصه موسیقی در دوران مبارزه و پس از پیروزی و تثبیت انقلاب و آسیب‌شناسی نمایش عروسکی پس از انقلاب موضوعات مورد بحث کارشناسان در دو نشست چهارمین روز هفته هنر انقلاب اسلامی بود.
به نقل از مدیاخبر همزمان با چهارمین روز هفته هنر فرهنگ و انقلاب، نشست موسیقی با عنوان «بهاران خجسته باد (موسیقی انقلاب و سیر تحول آن)» با حضور دکتر محمدعلی شکوهی مدرس دانشگاه و آهنگساز، محمد گلریز خواننده سرودهای انقلابی با میزبانی سید امین موسوی، به صورت مجازی در دانشگاه سوره برگزار شد.
در ابتدای این جلسه، محمدعلی شکوهی در مورد ماهیت و چگونگی وقوع یک انقلاب توضیح داد و عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین نظریه‌هایی که در این مورد مطرح شده، نظریه مارکس است که معتقد به نوعی سیر مراحل تاریخی و در نهایت وقوع انقلاب است که با شکل‌گیری و وقوع انقلاب اسلامی ایران منطبق نیست.
خودجوش بودن از مهم‌ترین ویژگی های سرودهای انقلابی در دوران مبارزه است که این ویژگی در دوران پیروزی و تثبیت انقلاب تغییر می‌کند و در این دوران موسیقی به صورت حرفه‌ای‌تر و بنا به نیاز روز جامعه شکل می‌گیرد و برخلاف خودجوش بودن دوران قبلی، در این دوران سازمان یافته می‌شود.
شکوهی در ادامه عواملی را که در محتوا، ساخت و تولید موسیقی انقلاب تأثیرگذار بودند عنوان کرد و گفت: این عوامل، پیروزی انقلاب با رهبری امام خمینی(ره)، جنگ، وقایع سیاسی، محدودیت‌ها و تنگ نظری‌های موجود در اوایل انقلاب، نقش موثر هنرمندان در شعر و موسیقی، بعلاوه نقش نهادها و سازمان‌های دولتی یا بخش خصوصی را در بر می‌گیرد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در سروده‌های بعد از انقلاب به واسطه جنگ، موسیقی‌های نظامی و نوحه‌ها نیز وارد عرصه شدند.
شکوهی وقایع سیاسی را عامل دیگری در ظهور موسیقی دانست، وی همچنین گفت: ما در موسیقی قبل از انقلاب، موسیقی حماسی به این شکل گسترده نداشتیم؛ جامعه بعد از انقلاب، دریافت که موسیقی می‌تواند کاربرد سالمی داشته باشد و با مشکلات و نیازهای دیگر مردم نیز همراه شود و تنها معطوف به فضای فاسدِ قبل از انقلاب نیست، هرچند که همه انواع موسیقی قبل از انقلاب بد نبودند و موسیقی جدی نیز در این حوزه داشتیم.
وی اذعان کرد: از اوایل اسلام احتیاط‌هایی نسبت به موسیقی مبنی بر این‌که به چه شکلی در جامعه باید عرضه شود، وجود داشت و در اوایل انقلاب نیز شاهد نظریات مختلف و حتی افراط‌کاری‌هایی هم در این زمینه هستیم؛ ما نه تنها در مذهب شیعه بلکه در اهل تسنن نیز دیدگاه‌های بسیار سختی نسبت به موسیقی داریم؛ اما آنچه در شیعه مطرح شده منطقی‌تر است چنان‌که نظر شخص خود امام خمینی( ره ) در توسعه موسیقی بعد از انقلاب بسیار مهم و تأثیرگذار بود.
شکوهی در ادامه جلسه، شکل‌گیری ونقش سازمان‌های دولتی موسیقی مانند وزارت ارشاد، صداوسیما، آموزش و پرورش و همچنین از ارگان‌ها و بخش‌های خصوصی همچون حوزه هنری سازمان تبلیغات، انجمن موسیقی ایران و خانه موسیقی توضیح داد و گفت: هر کدام از این نهادها در گسترش و هویت بخشیدن به موسیقی بعد از انقلاب نقش به‌سزایی داشتند.
وی در ادامه در خصوص فعالیت ارکستر سمفونیک و شرایط کاری نوازندگان گفت: از اقدامات مهم در بعد از انقلاب حفظ و احیای ارکستر سمفونیک بود، حتی رسمی شدن خیلی از نوازنده‌های ارکسترسنفونیک در وزارت ارشاد بعد از انقلاب اتفاق افتاد.
وی همچنین افزود: سال ۱۳۶۴ که همزمان با اوج جنگ بود، شاهد برگزاری جشنواره موسیقی در کشور بودیم و عالی‌ترین کارهای ساخته شده در همان دهه اول و دوم انقلاب بود که با اوج محدودیت و کمترین امکانات شروع شد و در جشنواره پنجم در طرحی به نام نوار سال، آثار ده سال موسیقی انقلاب شناسایی و هنرمندان آن مورد تجلیل قرار گرفتند و این علی‌رغم صحبت‌هایی هست که از منفعل شدن شرایط موسیقی در ایام بعد از انقلاب می‌شنویم.
شکوهی خاطرنشان کرد: حوزه بین‌المللی موسیقی از کارهای مهم بعد از انقلاب است که موسیقی ما در مجامع جهانی حاضر شد و بسیاری از نوازندگان موسیقی دستگاهی و نواحی ما در کشورهای گوناگون به اجرای برنامه پرداختند و بدون استثنا در هر کشوری که این برنامه‌ها اجرا می شدند، مورد اسقبال و تجلیل قرار می‌گرفتند.
در ادامه این نشست نیز، محمد گلریز ضمن ارائه تعریفی از هنر و اهمیت آن، به ضرورت انجام کارهای پر محتوای فرهنگی اشاره کرده و به توصیه رهبری برای پرداختن به مسائل فرهنگی پرداخت.
وی همچنین در ادامه وضع نابسامان کنونی موسیقی کشور را مورد توجه قرار داد و با تأکید بر این‌که برای سالم‌سازی موسیقی فعلی باید تلاش شود گفت: ما اکنون فرصت این را داریم تا همچون گذشته پاسخگوی موسیقی در عرصه‌های جهانی باشیم.
همچنین همزمان با روز چهارم هفته هنر انقلاب اسلامی، دومین نشست «آسیب‌شناسی نمایش عروسکی پس از انقلاب» با حضور زهره بهروزی‌نیا کارگردان نمایش عروسکی، دکتر عادل بزدوده استاد دانشکده هنر دانشگاه سوره، نویسنده و عروسک‌ساز، فرزاد معافی غفاری مدیر گروه نمایش دانشگاه سوره و نگار مراد به عنوان مجری این نشست، به صورت مجازی در دانشگاه سوره برگزار شد.
عادل بزدوده در ابتدای سخن خود از نصرت‌الله کریمی بنیان‌گذار دپارتمان نمایش عروسکی در دانشکده هنرهای زیبا یاد کرد و گفت: وجود چنین اشخاصی برای غنا بخشیدن به عرصه‌ی هنر و نمایش عروسکی بوده است، لذا باید به جذب افراد در این عرصه توجه و سخت‌گیری لازم وجود داشته باشد، زیرا ارزش ساخت و ساز در نمایش عروسکی بسیار مهم است.
ما می‌خواهیم جامعه دارای فرهنگ باشد و خروجی‌های خوب دانشگاه هنر باید در این مورد به ما کمک کند. شناخت متقابل دانشگاه و دانشجویان بسیار تعیین کننده و قابل اهمیت است.
بزدوده افزود: دانشگاه باید برای استاد، بستری را فراهم کند تا بتواند دانشجویان را به رشته و زیرشاخه درست و مطابق با استعداد و توانایی‌هایشان هدایت کند.
در ادامه جلسه نیز، فرزاد معافی غفاری به قدیمی بودن شرح درس‌ها در زمینه آموزشی نمایش عروسکی تأکید کرد و خواستار یک هم‌اندیشی همراه با پیشنهادهای اجرایی شد؛ وی عنوان کرد: در طی این هم‌اندیشی‌ها می‌توان برنامه و ایده‌هایی به وزارت علوم ارائه کرد.
زهره بهروزی نیا نیز گفت: تنها فرصت و امکانی که به دیده شدن آثار دانشجویان کمک می‌کند، برگزاری جشنواره‌هاست.
وی در باب نمایش خیمه شب بازی افزود: در این‌گونه نمایش‌ها باید از موسیقی، سازو آواز مناسب استفاده و به وجود سفیر اهمیت داده شود.
بهروزی نیا به کم انگیزه بودن برخی داوطلبان رشته نمایش عروسی اشاره کرد و گفت: ورود تعداد زیادی داوطلب رشته نمایش عروسکی به دانشگاه یک معضل است و گاهی کیفیت آموزش را پایین می‌آورد. اساسأ خروجی مناسب نیست و مواد و زمینه هم در اختیار نیست.
وی ادامه داد: کمبود منابع در این زمینه دانشجویان را با مشکل جدی روبه‌رو کرده است و این عدم منابع، نوعی آسیب محسوب می‌شود.
در ادامه این نشست، دکتر شکوهی استادیار موسیقی دانشگاه هنر با بیان پرسش‌هایی دغدغه خود را در این عرصه مطرح کرد و گفت: از آن جهت که هنر پویا است و هنر و فرهنگ‌ها در حال تغییر هستند هیچ‌گاه وضع موجود قانع کننده نیست و پیشرفت و ارتقاء نمایش عروسکی به تشکیل و برگزاری ورک‌شاپ ها بستگی دارد.
نگار مراد نیز اظهار کرد: اگر جلسات، محدود به زمان و مناسبت‌های خاص نباشد و در تشکیل این‌گونه جلسات تعدد و تنوع ایجاد شود، می‌توان به ارتقاء سطح نمایش عروسکی امید داشت.
