در پی طرح اتهاماتی علیه محسن نامجو، درباره آزار جنسی، او در ویدئویی از رفتار و گفتار اشتباه یا آزارنده خود در قبال زنان عذرخواهی کرده اما همزمان صدای دیگری از او منتشر شده که باعث خشم مدافعان حقوق زنان شده است.
زنی با اکانت «ماهی» پیشتر محسن نامجو را به آزار جنسی در خانه متهم کرده بود. در روزهای گذشته افراد دیگری مانند بشری دستورزاده، بازیگر، لونا شاد، بازیگر و مجری سابق و پانیدا خواننده ایرانی با نام خود و علنی اتهام‌های دیگری را در فضای شبکه اجتماعی کلاب هاوس علیه آقای نامجو مطرح کردند.
نامجو چند ماه بعد در ویدئویی که منتشر کرد اتهام‌ها علیه خود را رد کرد و حاضر به پذیرش آن نشد.
چند روز پیش دادخواستی در فضای مجازی منتشر شد که در آن خواسته شده بود تا رفع اتهامات آزار جنسی از محسن نامجو، حضور او در رسانه‌های جمعی متوقف شود.
عذرخواهی و ابراز تاسف نامجو
محسن نامجو ویدئویی جدید منتشر کرد و در آن از روی متن می‌خواند، از ویدئوی چند ماه قبل خود به دلیل شفاف و صادق نبودن ابراز تاسف کرده و از زنان آزاردیده و دوستانش خواسته به او فرصت جبران بدهند:
«دوستان، خانم‌های محترم! بنده محسن نامجو به خاطر هر رفتار و گفتاری که در سال‌های گذشته نسبت به شما اشتباه یا آزارنده بوده، صمیمانه خالصانه و متواضعانه عذرخواهی می‌کنم؛ هم از شما هم خانواده نجیب و محترمتان و هم دوستان مشترک دلجویی می کنم. انتظاری ندارم عذر من را الان بپذیرید فقط امیدوارم با این پیام ویدئویی رنجتان کمی التیام پیدا کند. و باور کنید که رفتار و گفتار نا به هنجار من ناشی از شیطان صفتی یا خدای نکرده خودشیفتگی یا احساس قدرت نبوده و نیست بلکه ناشی از عدم آموزش و روابط صحیح در یک فرهنگ هزاران ساله مردسالارانه است».
اما همزمان با این ویدئو بخشی از صدای آقای نامجو در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که به نظر می‌رسد با ویدئوی عذرخواهی او متناقض است.
در فایل صوتی چه شنیده می‌شود؟
در این فایل صوتی که قبل از ویدئوی عذرخواهی ضبط شده و قرار نبوده منتشر شود، آقای نامجو درباره زن یا زنانی که علیه او اتهام مطرح کرده‌اند، می‌گوید: «چه جوری است یک جنبشی (جنبش می تو) تشکیل شده و یک سال از آن می‌گذرد، اما یک اسم آدم حسابی در آن نمی‌بینم. همه یک سری آدم‌هایی هستند که تنها باری که اسمشان شنیده شده از همین ماجرا بوده. یک زن حسابی فمینیست که می‌توانست به شما قدرت بدهد به شما نپیوست»
همچنین در بخشی از فایل صوتی او می‌گوید: «آقا شما دارید کسی را از کار می‌اندازید، که ببخشید با کمال تواضع عرض می‌کنم، یک ساعت نفس کشیدنش برابر با شش ماه زندگی هر کدام از شماهاست».
آقای نامجو استدلال می‌کند که در فرهنگ ایران نه گفتن زنان به معنای نه واقعی نیست.
زنان معترض از ویدئوی عذرخواهی هم انتقاد دارند و می‌گویند در آن ویدئو آقای نامجو به شاکیان اشاره نکرده و به طور خاص نگفته به خاطر چه خطایی از آنها عذرخواهی می‌کند.
توضیحات محسن نامجو درباره ویدئو و فایل صوتی
محسن نامجو در پاسخ به آناهیتا شمس، خبرنگار بی‌بی‌سی درباره این‌که ویدئوی عذرخواهی‌اش شاکیان را راضی نکرده، گفت: «من باید از یک فرد خاص نام می‌بردم که ماجرایش به هشت سال پیش باز می‌گشت؛ اما به احترام خود و خانواده‌اش نمی‌توانم نامش را ببرم. پس باید می‌آمدم و به طور عمومی درباره اشتباهی که کردم، عذرخواهی می‌کردم».
او همچنین درباره فایل صوتی که منتشر شده توضیح داد: «این فایل صوتی برای درد دل با یک دوست بود. حرفهایی ناشی از عصبانیت و غصه چند ماهه. و بعد از شبی که در کلاب هاوس عده‌ای داشتند درباره من حرف می‌زدند، با این دوست درد دل کردم. اما چند روز بعد ویدئو را ضبط کردم. همانطور که در ویدئو گفتم من حاضرم هر کاری بکنم که به خاتمه دادن این ماجرا کمک کند. و کسانی که این فایل را پخش کردند قطعا به فکر جنبش زنان نیستند و قصدشان حذف نامجو است. چاره‌ای جز عذرخواهی نیست و فکر کردم برای اولین بار اسمم را کنار مردان دیگر قرار نمی‌دهم. و این اولین بار باشد که یک مرد سلبریتی در عرصه عمومی عذرخواهی می‌کند. از زنان عذرخواهی کرده‌ام و از این کار پشیمان نیستم.»
واکنش‌های توئیتری به ماجرای تعرض
«یحیی نطنزی» منتقد نوشت: در مواجهه با ادعای آزار و تعرض نمی‌شه در پس ذهن، یک سمت ماجرا رو کاملا محق دونست و بعد انتظار داشت متهم بتونه یک فرض از پیش تثبیت‌شده رو تغییر بده. این یک دور باطله که فقط شناخت حق و باطل رو ناممکن میکنه. مسیر اصلاح شرایط از تصمیم‌های توأم با جزمیت نمی‌گذره. به جز مواردی که انکار اشتباه ممکن نیست، سعی می‌کنم نه از اتهام‌زننده فرشته بسازم و نه از متهم هیولا. ترجیح می‌دم با موجی همراه نشم که حد و مرز غرض‌ورزی شخصی و بازگویی رنج فروخفته در اون مشخص نیست. خصوصا وقتی طرفین نه کودک‌هایی نابالغ، بلکه آدم‌هایی آگاه به شرایط پیرامون‌اند.
انتقام با دادخواهی تفاوت داره. و البته که عذرخواهی هم با طلبکاری متفاوته. ولی وقتی نمی‌تونم از جزئیات و شرایط پیرامونی یک ماجرا مطمئن باشم ترجیح می‌دم بیشتر شنونده باشم. مخصوصا در شرایطی که هر قضاوت اشتباه، می‌تونه رنج آزاردیده رو مضاعف کنه یا جرم متهم رو سنگین‌تر جلوه بده. از تاریخ یاد گرفتم به سرنوشت تحولی که از مسیر انقلاب می‌گذره خوش‌بین نباشم. چه انقلاب سیاسی و فرهنگی و چه انقلاب جنسی. این انقلاب‌ها نسبت به قربانی‌های خودشون در دو سمت ماجرا بی‌رحم‌اند. تغییر، یک پدیده‌ی زمان‌بر و درونی‌تره که شاید فراتر از افشاگری، به آگاهی نیاز داشته باشه.
کاربر دیگری با نام «بیشو آشنای بزرگ» نوشت: ویدئوی نامجو نهایتا برای یک فرد خاطی که پیش خودش شرمنده است و در پی اصلاح و درمان و آگاهی خودشه ارزشمنده. چیزی از جرم صورت گرفته کم نمیکنه و هیچ روشنگری‌ای در مورد اشخاص آزار دیده و حدود آزار انجام نمیده. تاسف یه امر کلیه اما عذرخواهی یه امر خاص برای اشتباه خاص از افراد خاصه. همه ما یه حدی از درک و همدلی رو با این ویدئو داریم که علتش اینه که همگیمون کم و بیش قربانی اون بحث عدم آموزش و آگاهی هستیم. الان تنها مورد خوشحال کننده اینه که به فرض صداقت نامجو احتمال آزار رسوندن این شخص به افراد جدید در آینده تا حدود خیلی زیادی کاهش پیدا میکنه.
امر اتفاق افتاده سر جاشه و تعیین حدود آزار و اشخاص مورد آزار قرار گرفته و مجازات مربوطه با محکمه است. جبران آزار و دلجویی نامجو از آزار دیده و بخشیده شدن یا نشدنش از طرف آزار دیده‌ها هم به نظرم امری عمومی نیست و در حیطه روابط بین فردی نامجو و قربانیانشه که باید اقدام کنه براشون. احتمالا نامجو تا عمر داره مورد نفرت پراکنی عمومی از طرف عده‌ای قرار میگیره که خب تاوان اشتباهشه. البته خیلی خوش شانسه که طرفداران زیادش تا حدی این کمبود رو براش جبران میکنن. از بین رفتن این تعادل اما ممکنه به قیمت نابودیش یا برعکس پر رو شدنش و احساس مصونیتش بشه. کاش دادگاهی بود.
کاربر هم با نام «مرضیه» : دراین چندوقت همواره با روایت‌هایی از آزاردیدگان جنسی مواجه بودیم و هرکدوم تلاش کردند با «بازسازی صحنه‌ی آزار» مخاطبشون رو قانع کنند چه بر سرشون آمده. اما در آزارگران چه وقتی انکار میکنن و چه وقتی می‌پذیرن و عذر می‌خوان با فقدان روایت مواجهیم. انگار هیچ‌چیز برای روایت وجود نداره.
تو پادکست دیس امریکن لایف از نمونه‌ای از یک عذرخواهی قابل قبول صحبت می‌شه که در اون آزارگر از بازسازی صحنه آزار طفره نرفته، از اشاره به هویت آزاردیده طفره نرفته، بلکه دقیقا گفته چه کرده و چطور به چه کسی آزار رسونده و به این وسیله پذیرفته که آزار داده چون پذیرش پیش‌نیاز عذرخواهیه.
تو این پادکست گفته می‌شه که آزارگر اول با خودزنی و «من چه آدم بدی هستم» سعی کرده عذر بخواد که پذیرفته نشده، بعد با عذرخواهی بدون بازسازی صحنه تلاش کرده دل آزاردیده رو به دست بیاره که پذیرفته نشده و در نهایت با شرح ماوقع و پذیرش عاملیت خودش تونسته رضایت آزاردیده رو جلب کنه.
